Wiara właściwą odpowiedzią na Boże objawienie
W życiu codziennym ciągle komuś
wierzymy. Wierzymy nauczycielom, że mówią prawdę, wierzymy znajomym
opowiadającym nam różne wydarzenia, w których nie uczestniczyliśmy,
wierzymy przyjaciołom opisującym nam swoje przeżycia. Bez wiary i zawierzenia
nie można żyć w społeczeństwie.
Dzięki wierze poznajemy też Boga i tajemnice, jakie nam objawił.
1. Co sądzić
o twierdzeniu, że istnieje tylko
to, co można zobaczyć i poznać
doświadczalnie? 1 Kor 2,7-9
Mówienie, że istnieje tylko
to, co można zobaczyć, nie wyraża
prawdy. Kto może powiedzieć, że
na innych planetach na pewno nie ma żadnych żywych istot dlatego tylko, że
nikt ich dotąd nie zaobserwował i może nigdy nie zobaczy? Podobnie
nielogiczne wydaje się twierdzenie: „Bóg nie istnieje, ponieważ nikt Go nie
widział” albo też inne: „Człowiek z pewnością nie istnieje po śmierci,
ponieważ nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie jego pośmiertnej
formy życia”. Przecież zdajemy sobie sprawę, jak trudno byłoby człowiekowi
urodzonemu i mieszkającemu ciągle w pokoju bez okien wyobrazić
sobie, że istnieją chmury,
drzewa, słońce, czyli rzeczy, których nigdy nie widział. Człowiek taki mógłby
to wszystko poznać, gdyby wyszedł
ze swego pokoju bez okien lub też gdyby ktoś z zewnątrz przyszedł i
opowiedział mu o tym, czego sam na własne oczy nigdy nie widział. Podobnie i
nam, ludziom, trudno sobie wyobrazić to, co może
istnieć poza naszym światem,
czasem i przestrzenią. Bóg przez Chrystusa objawił nam ten świat, którego
nasze oczy nie widzą.
2. Co sądzić
o przekonaniu, że wiary nie można
pogodzić z naukowym podejściem
do świata? J 16,13
Nauka to system prawd o prawach rządzących
przyrodą, człowiekiem, społeczeństwem, ludzkim myśleniem. Zajmuje się
zatem ona naszą rzeczywistością: światem, człowiekiem, społeczeństwem. Żadna
nauka nie zajmuje się tym, co może istnieć poza naszym
kosmosem, poza czasem i przestrzenią,
a tym samym żadna nie może wykazać, że
Boga nie ma albo że się nam nie objawił. Tak więc fizyk nie może udowodnić
w swoim laboratorium, że nie ma Trójcy
Świętej, historyk - że śmierć Chrystusa nie miała
żadnego znaczenia zbawczego dla ludzkości, lekarz - że człowiek nie istnieje
po śmierci. Wiara i nauka nie przeczą sobie wzajemnie, lecz się uzupełniają.
Dzięki wierze można poznać to, czego nie widzą
nasze oczy i o czym nic nam nie może powiedzieć żadna
nauka. Wiara jest zatem pewną formą poznania, umożliwiającą uchwycenie
rzeczywistości, którą zna tylko Bóg, np. ostateczny cel ludzkiego życia.
3. Na czym polega dojrzała
wiara chrześcijańska? Hbr 11,1-3.8-12
a) Wiara w objawienie a
wierzenia religijne
Autentycznej i głębokiej wiary nie można
mylić ani stawiać na równi z wierzeniami występującymi w religiach niechrześcijańskich.
Te wierzenia bowiem – choć mogą być wyrazem dobrej ludzkiej woli – są
wynikiem ludzkich wysiłków zmierzających do odkrycia prawdy absolutnej. Są
one owocem ludzkich poszukiwań, doświadczeń i przemyśleń "stanowiących
skarbnicę ludzkiej mądrości i religijności, które człowiek poszukujący
prawdy wypracował i zastosował, aby wyrazić swoje odniesienie do rzeczywistości
boskiej i do Absolutu." (Deklaracja Dominus Iesus 7)
b) Wiara dobrowolnym działaniem
człowieka
Prawdziwa wiara jest owocem nie tylko
ludzkiego działania, ale także działania Bożego. Ludzkie działanie musi
oczywiście zaistnieć, aby wiara była możliwa. Działanie to wyraża się w
dobrowolnym i świadomym powierzeniu siebie Bogu, w okazaniu pełnej uległości
rozumu i woli wobec objawiającego się Boga. Tym działaniem człowieka jest też
dobrowolne przyjęcie objawionej prawdy. (Por. Sobór Watkyański II,
Konstytucja. Dei verbum, 5; Deklaracja Dominus Iesus 7)
c) Wiara możliwa dzięki
łasce Bożej
Prawdziwa
wiara nie jest jednak owocem samego tylko ludzkiego działania. Może ona
zaistnieć, kiedy Bóg wpływa na człowieka przez łaskę: kiedy uprzedza
ludzkie działanie, kiedy mu towarzyszy i wspiera je różnymi darami Ducha Świętego.
"Wiara jest darem łaski: «By móc okazać wiarę, trzeba mieć łaskę Bożą
uprzedzającą i wspomagającą oraz pomoce wewnętrzne Ducha Świętego, który
by poruszał serca i do Boga zwracał, otwierał oczy rozumu i udzielał
"wszystkim słodyczy w uznawaniu i dawaniu wiary prawdzie"». (Por. Sobór Watkyański II, Konstytucja Dei verbum,
5; Deklaracja
Dominus Iesus 7)
d) Wiara przylgnięciem
do osobowego Boga
W autentycznej wierze można wyróżnić dwa ważne
aspekty: przylgnięcie do Boga jako Osoby oraz przyjęcie objawionej przez Niego
prawdy (por.
Deklaracja Dominus Iesus 7).
Wiara jest zatem przyjęciem osobowego
Boga, zaufaniem Mu, zawierzeniem, uznaniem Go za najwyższy autorytet w swoim życiu.
To przylgniecie do osobowego Boga-Miłości ujawnia się między innymi w
modlitewnym obcowaniu z Nim. Wierzący człowiek ufa Ojcu niebieskiemu,
zachowuje Jego przykazania, wypełnia Jego wolę, przekonany, że Pan pragnie
tylko jego szczęścia.
e) Wiara przyjęciem całej
objawionej prawdy
Za tym przylgnięciem do Osoby ma iść
jednak przyjęcie całej prawdy, jaką Ona przekazuje, i życie według niej.
Powinniśmy "wierzyć nie w kogoś innego, jak tylko w Boga Ojca, Syna i
Ducha Świętego" (Katechizm Kościoła Katolickiego 178). Wierzyć
znaczy przyjąć wszystko, co objawił nam Bóg, a co znamy dzięki nauce Pisma
Świętego, nauczaniu Ojców Kościoła, wierze całej wspólnoty kościelnej i
dzięki Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła. Chrześcijanin wierzy w to, że
Syn Boży stał się prawdziwym człowiekiem, że umarł na krzyżu dla naszego
zbawienia, że zmartwychwstał, żyje nadal i ciągle działa w Kościele,
prowadząc go przez Ducha Świętego do ostatecznej eschatologicznej odnowy i pełni.
f) Wiara wniknięciem w
Boże tajemnice
Przyjęcie objawionych prawd nie jest żadnym
zubożeniem człowieka. Przeciwnie, dzięki tym prawdom i światłu Ducha Świętego
człowiek może wniknąć w tajemnice niedostępne dla naszych zmysłów i dla
naturalnego poznania rozumowego. Objawiona przez Boga prawda i Jego łaska «pozwala
wniknąć do wnętrza tajemnicy i pomaga ją poprawnie zrozumieć» (Jan Paweł
II, Encyklika Fides et ratio, 13). Wiara pomaga nam dotrzeć do tego, czego
nie widzą nasze oczy, a mianowicie do tajemnicy życia Trójcy Świętej, Jej
miłości, pomaga nam zrozumieć zbawczą działalność Ojca niebieskiego, Syna
Bożego i Ducha Świętego, umożliwia nam uchwycenie tajemnicy Kościoła,
sakramentów oraz przyszłego życia człowieka po śmierci.
g) Nowe spojrzenie na
otaczającą nas rzeczywistość dzięki wierze
Dzięki wierze zdobywamy Bożą mądrość,
która pozwala nam właściwie widzieć i oceniać otaczającą nas rzeczywistość.
Wierząca osoba w świetle Bożej prawdy – jak przez barwne okulary – widzi
otaczający ją świat, wydarzenia, życie i śmierć. Mikroskop umożliwia
zobaczenie przedmiotów bardzo małych, których nasze oko nie dostrzega.
Teleskopy natomiast pozwalają nam dostrzec bardzo odległe ciała niebieskie,
których nie da się zauważyć gołym okiem. Podobnie wiara umożliwia nam
dostrzeżenie w otaczającym nas świecie, w wydarzeniach i w nas samych tego,
czego ani zmysłami, ani samym naszym rozumem nie potrafimy zobaczyć i zrozumieć.
4. W jaki sposób można pogłębiać wiarę? Mk 9,24; Mt 13,1-9.18-23
W ciągu całego życia wiara może
się pogłębiać lub osłabiać.
Wierzyć,
znaczy nie tylko przyjąć
i uznać
istnienie Boga, lecz również całe
Jego objawienie. W pełni wierzy ten, kto we wszystkich wydarzeniach zauważa i
słyszy głos kochającego Boga, Jego wezwanie do działania. Kto nad wszystkim
się zastanawia, jak Matka Najświętsza, aby dobrze poznać
Boże powołanie. Tylko ten
doskonale wierzy w mądrość i miłość
Bożą, kto wypełnia Jego wolę,
zachowuje Jego przykazania, kto zawsze postępuje zgodnie z nauką Chrystusa i
Jego Kościoła. Prawdziwie wierzy w Boga ten, kto we wszystkich okolicznościach
życia ufa Mu i w Nim pokłada nadzieję. Mocno wierzy w Boga i w Jego pomoc
ten, kto z Nim omawia każdy życiowy problem, każde codzienne zadanie. Dla
wierzącej osoby Bóg nie jest jakąś „ideą”, lecz kochającym Ojcem,
najbliższym Przyjacielem, któremu można w pełni zaufać.
Wierzący człowiek inaczej niż
niewierzący widzi świat, ludzi, życie, historię, cierpienie i śmierć.
W człowieku i w naszych dziejach
zauważa Bożą obecność i Jego działalność,
w cierpieniu - możliwość
duchowego rozwoju, w śmierci -
przejście do wiecznej formy bytowania.
Aby dojść
do głębokiej wiary, powinniśmy
ciągle o nią prosić Boga, gdyż
jest ona Jego łaską. Do rozwoju wiary przyczynia się także częste rozmyślanie
nad słowami Pisma św. W klimacie wewnętrznego skupienia najbardziej wzrasta i
owocuje usłyszane słowo Boże.
5. Jak postępować,
gdy nie potrafimy wierzyć? Mk 9,24
Nieraz ktoś chce głęboko
wierzyć, lecz rodzą
się w nim różne wątpliwości. W tym wypadku człowiek powinien, jeśli tylko
potrafi, modlić się
i prosić o wzrost wiary. Powinien też
zawsze starać się
postępować zgodnie z sumieniem, dążąc
ustawicznie do poznania prawdy, np. czytać odpowiednie
książki religijne, czasopisma,
rozmawiać z osobami wierzącymi
itp. Szukanie prawdy powinno być autentyczne i uczciwe.
Trudno bowiem usprawiedliwić
człowieka, który twierdzi, że
uwierzyłby, gdyby potrafił, ale nie robi nic, aby zapoznać
się z poglądami osób wierzących,
z nauką Kościoła, z Pismem św., unika wręcz poważniejszych rozmów itp.
