CZŁOWIEK ISTOTĄ
CIELESNO-DUCHOWĄ
Bóg stworzył
mężczyznę i kobietę jako istoty cielesno-duchowe. Człowieka tworzą dwa,
bardzo ściśle ze sobą zespolone elementy: materialny i duchowy. „Człowiek
- uczy Sobór Watykański II - stanowiący jedność ciała i duszy skupia w
sobie dzięki swej cielesnej naturze elementy świata materialnego, tak, że
przez niego dosięgają one swego szczytu i wznoszą głos w dobrowolnym
chwaleniu Stwórcy" (KDK 14). Dzięki posiadaniu duchowej i nieśmiertelnej
duszy człowiek zdecydowanie różni się od zwierząt i od świata rzeczy.
Trójca
Święta stwarza bezpośrednio każdą duszę
1. Jak Kościół
tłumaczy powstanie duszy pierwszego człowieka i dusz rodzących się obecnie
dzieci? Rdz 2,7
—
Kreacjonizm – Bóg stwarza duszę
Według nauki Kościoła
dusza każdego człowieka — i pierwszego, i tego, który przychodzi na świat
obecnie — pochodzi od Boga. Znaczy to, że sama Trójca Święta, bezpośrednio,
stwarza każdą bez wyjątku duszę. "Kościół naucza, że każda dusza
duchowa jest bezpośrednio stworzona przez Boga (Por. Pius XII, enc. Humani
generis: DS 3896; Paweł VI, Wyznanie wiarv Ludu Bożego, 8.) nie jest ona
"produktem" rodziców – i jest nieśmiertelna (Por. Sobór Laterański
V (1513): DS 1440.), nie ginie więc po jej oddzieleniu się od ciała w
chwili śmierci i połączy się na nowo z ciałem w chwili ostatecznego
zmartwychwstania." (KKK 366)
Jaką
błędną naukę głosi traducjonizm (generacjonizm)?
—
Duszy nie dają dziecku rodzice (traducjonizm,
generacjonizm)
Kościół odrzucił pogląd, według którego dusza dziecka miałaby
pochodzić od rodziców, czyli tzw. traducjonizm (lub traducjanizm, zwany też
generacjonizmem albo generacjanizmem). Rodzice dają dziecku tylko
ciało, które też w jakiś sposób kształtuje psychikę człowieka.
Dusza dziecka nie pochodzi
jednak od rodziców, lecz od Boga. "Zaród wieczności, który w sobie
nosi, jest niesprowadzalny do samej tylko materii" (Sobór Watykański
II, konst. Gaudium et spes, 18; por. 14.) – jego dusza może mieć początek
tylko w Bogu." (KKK 33)
Co
głosi błędna teoria preegzystencji dusz?
— Preegzystencja
dusz błędnym poglądem
Kościół odrzuca tzw. preegzystencję dusz, czyli pogląd, według
którego dusze miałyby istnieć przed poczęciem dziecka. Według nauczania Kościoła
Bóg stwarza każdą duszę z nicości. Działanie Boga
splata się z ustanowionymi przez Niego prawami biologicznymi, i obdarza on poczęte
dziecko stworzoną przez siebie nieśmiertelną duszą, która nigdy nie
przestanie istnieć.
Dlaczego
Kościół odrzuca teorię reinkarnacji?
— Nie ma
reinkarnacji
Nie przyjmuje też Kościół nauki o reinkarnacji głoszącej,
że dusze ciągle na nowo się wcielają w nowych ludzi lub też w rośliny albo
w zwierzęta. To wcielanie się jest rzekomo konieczne, dopóki dusza się nie
oczyści i nie zjednoczy się z energiami kosmicznymi uważanymi za boga. To
zjednoczenie można przyśpieszyć — a tym samym uniknąć kolejnych wcieleń
— dzięki różnym ćwiczeniom i medytacjom, takim jak joga, przy pomocy diet,
pozycji ciała, regulacji oddechu, mantr itp.
Kościół odrzuca naukę
o reinkarnacji i naucza, że dusza zaraz po śmierci przechodzi do
nowej, ostatecznej i wiecznej formy istnienia: zostaje
zbawiona po ewentualnym
oczyszczeniu, zwanym czyśćcem, lub też potępiona na zawsze, nigdy jednak nie wciela się
ponownie ani w kogoś, ani w coś. Dusza nowego poczętego dziecka zawsze jest
stwarzana bezpośrednio przez Trójcę Świętą (por. KKK 366).
Zwolennicy reinkarnacji
usiłują ją udowodnić, powołując się na seanse hipnotyczne, w czasie których
uczestniczący w nich człowiek przedstawia, co działo się z nim np. 400 lat
temu, gdzie wtedy przebywał, opisuje bezbłędnie te miejsca itp. Ten argument
za prawdziwością reinkarnacji wydaje się jednak wątpliwy. Poddany bowiem wpływowi
hipnotyzera pacjent otwiera się zupełnie na jego oddziaływanie, a tym samym
na wszystkie inne możliwe, w tym — na oddziaływanie złych duchów, w których
istnienie Kościół wierzy. Te upadłe istoty duchowe są zainteresowane
zwodzeniem człowieka, co dokonuje się między innymi w czasie seansów
spirytystycznych. Szatanowi i innym złym duchom z pewnością zależy na
szerzeniu wiary w reinkarnację, gdyż pogląd ten nie zachęca do unikania
grzechu ani do troski o dobre życie. Według teorii reinkarnacji los ostateczny
każdego człowieka będzie taki sam, czyli takie samo zespolenie się
wszystkich z boskimi energiami kosmicznymi.
W podobny sposób, czyli
wpływem inteligentnych złych duchów można też wyjaśnić wiedzę niektórych
dzieci twierdzących, że kiedyś żyły w innych miejscach, które potrafią
dokładnie i w prawdziwy sposób opisać, chociaż nigdy tam nie były.
Święty Paweł ostrzega
przed zwodniczymi znakami szatańskimi, do których można też zaliczyć
nadzwyczajną wiedzę człowieka, jakiej on nie może posiadać od siebie.
Apostoł mówi, że pojawieniu się Niegodziwca, człowieka grzechu,
"towarzyszyć będzie działanie szatana, z całą mocą, wśród znaków i
fałszywych cudów, [działanie] z wszelkim zwodzeniem ku nieprawości tych, którzy
giną, ponieważ nie przyjęli miłości prawdy, aby dostąpić zbawienia.
Dlatego Bóg dopuszcza działanie na nich oszustwa, tak iż uwierzą kłamstwu,
aby byli osądzeni wszyscy, którzy nie uwierzyli prawdzie, ale upodobali sobie
nieprawość" (2 Tes 2,9-12).
Tak więc według
nauczania Kościoła dusze nie istnieją przed poczęciem dziecka, nie wcielają
się nigdy w nowe ciało, nie pochodzą od rodziców, lecz zawsze są stwarzane bezpośrednio
przez Boga.
Dusza
ludzka
Czym jest
dusza ludzka? Mt
16,26
Można podać kilka
definicji duszy w zależności od tego, jaki jej aspekt lub funkcje pragnie się
przedstawić.
— Element
życia
Najogólniejsze określenie duszy to element życia w materii,
który odróżnia ją od martwych bytów. W takim znaczeniu duszę posiada nie
tylko człowiek, ale i zwierzęta oraz rośliny, gdyż np. żyjące zwierze różni
się zdecydowanie od martwego.
—
Forma ciała
Co
znaczy, że dusza jest formą ciała?
Dusza ludzka jest nie tylko elementem życia w ciele, ale również
jego formą. Takie określenie duszy podał Sobór w Vienne w 1312 roku:
"Jedność ciała i duszy jest tak głęboka, że można uważać duszę za
"formę" ciała (DS 902)" (KKK 365). Dzięki temu życie duszy
ujawnia się w ciele, albo inaczej mówiąc sama dusza się w nim ujawnia:
"oznacza to, że dzięki duszy duchowej ciało utworzone z materii jest ciałem
żywym i ludzkim; duch i materia w człowieku nie są dwiema połączonymi
naturami, ale ich zjednoczenie tworzy jedną naturę." (KKK 365)
—
Duchowe świadome "ja"
Jakie
"ja" posiadamy dzięki duszy?
Jeszcze inaczej można duszę określić jako duchowe
"ja", nieśmiertelne, zdolne posługiwać się uzdolnieniami duchowymi
oraz posiadanymi dzięki ciału. To "ja" duchowe i nieśmiertelne umie
w sposób wolny decydować, jakie ruchy ma wykonywać jego ciało, co chce
widzieć lub słyszeć, czego woli raczej unikać. Nasze duchowe "ja" decyduje,
o czym chce lub nie chce myśleć, planuje też w swoim wnętrzu wykonanie
dobra lub zła. Zdolność poznawcza tego "ja", nazywana świadomością,
umożliwia nie tylko poznanie otaczających przedmiotów czy osób, lecz również
własnego wnętrza i wewnętrznej aktywności, takiej jak: myślenie,
odczuwanie, podejmowanie decyzji. Dzięki świadomości mogę powiedzieć: wiem,
że teraz myślę, odczuwam, przeżywam, planuję coś; uświadamiam
sobie, czego doznaję, co się ze mną dzieje w danym momencie itp.
Dusza to pewien duchowy element,
który na ziemi jest połączony z ciałem i tworzy naturę człowieka.
Istnienie tego elementu w człowieku sprawia, że nasze świadome i wolne „ja” może istnieć i trwać na
zawsze po
śmierci, będącej całkowitym zamarciem i rozpadem ciała.
Jakie
zdolności odróżniające człowieka od zwierząt posiada on dzięki duszy?
— Duchowa
dusza odróżnia nas od zwierząt
Duszę można też określić
jako pewien element duchowy, który pozwala nam
żyć odmiennym życiem niż zwierzęta i rośliny. Nieraz mówi się, że w człowieku
jest całe zwierzę, a równocześnie — jeszcze „coś więcej”, co go
zdecydowanie odróżnia od świata zwierzęcego. Tym „więcej” jest właśnie
dusza sprawiająca, że człowiek może poznawać w sposób doskonalszy niż
zwierzęta, postępować w sposób wolny, kierować się sumieniem, kochać
bezinteresownie.
— Uzdolnienia
posiadane dzięki duszy
To, że przeżywamy wszystko na sposób „ludzki”,
że potrafimy zachowywać się jak ludzie, zawdzięczamy posiadaniu duchowej duszy. Dzięki niej
– w przeciwieństwie
do zwierząt – potrafimy rozumować, poznawać nawet abstrakcyjne prawdy, tworzyć systemy
filozoficzne, planować, przewidywać. Dusza ludzka pozwala człowiekowi
prowadzić ciągły, wewnętrzny dialog z Bogiem, poznawać Go przez wiarę,
przyjaźnić się z Nim.
Ponieważ posiadamy duszę, jesteśmy istotami wolnymi,
potrafiącymi kochać bezinteresownie, doświadczać takich przeżyć, jak: wdzięczność,
poczucie odpowiedzialności za kogoś, za wspólnotę itp.
Człowiek posiada też
poczucie obowiązku, sumienie skłaniające go do różnych wyrzeczeń: dla kogoś
potrafi zrezygnować on z jedzenia, wolności, przyjemności, a nawet oddać życie.
Dzięki posiadaniu duszy człowiek jest istotą twórczą. Podczas gdy zwierzęta
działają pod wpływem instynktów, czyli pewnych zakodowanych wrodzonych
sposobów zachowania się, człowiek pracuje twórczo: komponuje muzykę, tworzy
sztukę, pisze książki. Jaskółka od tysięcy lat, dzięki wrodzonemu
instynktowi, wije zawsze takie samo gniazdo, człowiek zaś buduje coraz to inne
domy, miasta, świątynie. Każdy człowiek potrafi wywrzeć na materii swoje
niepowtarzalne piętno, np. architekt, malarz, rzemieślnik itp. Trudno tę
zdecydowaną odmienność człowieka tłumaczyć tylko tym, że posiada nieco
inny mózg niż zwierzęta.
—
Różnica między duszą a psychiką
Dlaczego nie można
utożsamiać duszy z psychiką człowieka?
Dusza nie utożsamia się z psychiką człowieka, która jest
pewnym światem wewnętrznym, subiektywnym przeżywaniem różnych sytuacji, innych ludzi,
siebie samego. Psychika jest światem myśli, uczuć i różnych wrażeń. Ten
świat wewnętrzny człowieka jest uformowany zarówno przez jego duszę, jak i
przez ciało. Tym się tłumaczy np. fakt, że przez drażnienie pewnych partii
mózgu, czyli „ciała”, można wywołać określone przeżycia psychiczne,
np. lęku, przyjemności itp. Podobnie też zmęczenie fizyczne
powoduje uczucie przygnębienia.
Argumenty
przemawiające za istnieniem duszy w człowieku
Jakie doświadczenia i obserwacje zaprzeczają twierdzeniu, że człowiek jest
istotą wyłącznie materialną? 2
Kor 4,16
Materia to byt posiadający
wymiary i ciężar, czyli właściwości, które można określić przy pomocy różnych
jednostek, np. można zmierzyć i zważyć jakiś przedmiot, podać, jaką ma długość
lub wysokość itp. Patrząc
na siebie stwierdzamy, że nasze ciało posiada wszystkie właściwości
materii, czyli ma wymiary przestrzenne, swoją masę. Równocześnie zauważamy
w sobie coś, co nie posiada cech typowych dla materii, czyli wymiarów i ciężaru.
Trudno przecież powiedzieć, ile metrów długości, szerokości i wysokości
ma nasza myśl, wdzięczność, poczucie obowiązku albo ile waży przeżycie
szczęścia, radości czy też nasza wolna decyzja. Cały nasz świat wewnętrzny posiada inne właściwości niż materialne
ciało. To, co odczuwamy jako nasze „ja”, nie posiada wymiarów ani masy.
Nawet w czasie duch nasz istnieje inaczej niż ciało.
Wystarczy przecież przypomnieć sobie, jak dłuży się czas oczekiwania i jak
szybko mija, gdy przeżywamy coś radosnego, choć wskazówki zegara zawsze
poruszają się z taką samą prędkością i serce równomiernie wybija swój
rytm. Myślą można też wybiegać w przyszłość, sięgać w przeszłość i
nie być "obecnym" tam, gdzie znajduje się nasze ciało.
duchowość
i nieśmiertelność
duszy ludzkiej
Co znaczy, że dusza ludzka jest duchowa?
— Duchowa
dusza jest też duchem
Duchem nazywa się istotę
niematerialną, odrębną, obdarzoną rozumem i wolną wolą, np. Boga, anioła.
Dusza ludzka jest równocześnie duszą i duchem, dlatego nazywa się ją duszą
duchową. Jest ona duszą – ponieważ potrafi ożywiać ciało. Jest też
duchem, gdyż odznacza się wszystkimi cechami ducha. Jest więc ona, jak każdy
duch, rozumna, wolna i nie może ze swej natury stanowić części jakiegoś
innego bytu. Potrafi też istnieć nawet po całkowitym zamarciu ciała, z którym
za życia ziemskiego była złączona.
— "Duch"
i "ciało" u św. Pawła
Co ma na myśli św.
Paweł mówiąc o "ciele" sprzeciwiającym się "duchowi"?
Ga 5,16 -23
Kiedy mówimy, że dusza
jest duchem, trzeba pamiętać, że słowo "duch" ma w tym wypadku
inne znaczenie niż u św. Pawła, który często przeciwstawia
"ducha" "ciału" i mówi o dobrych czynach, które są
"owocami ducha", i o złych czynach, które są "uczynkami ciała".
To, co św. Paweł nazywa "duchem", można by nazwać dobrymi skłonnościami
uformowanymi w nas przez Ducha Świętego. Te dobre skłonności przynoszą
dobre owoce w postaci dobrych czynów. Natomiast "siało"
przeciwstawne "duchowi" to skażenie człowieka, jego pożądliwości,
wady, nałogi, które pobudzają do popełniania złych czynów.
I tak np. św. Paweł —
w powyższym sensie używając określenia "ciało" i "duch"
— poucza nas: "Oto, czego uczę: postępujcie według ducha, a nie spełnicie
pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do
czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie
czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie
znajdziecie się w niewoli Prawa. Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą
się z ciała: nierząd, nieczystość, wyuzdanie, uprawianie bałwochwalstwa,
czary, nienawiść, spór, zawiść, wzburzenie, niewłaściwa pogoń za
zaszczytami, niezgoda, rozłamy, zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne.
Co do nich zapowiadam wam, jak to już zapowiedziałem: ci, którzy się takich
rzeczy dopuszczają, królestwa Bożego nie odziedziczą. Owocem zaś ducha
jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność,
łagodność, opanowanie." (Ga 5,16-23)
Co znaczy, że dusza ludzka jest nieśmiertelna? Mt 10,28,
Ap 6,9
— Nasze
świadome i wolne "ja" nigdy nie przestanie istnieć
Dusza jest nieśmiertelna, czyli nie można jej
zabić (por. Mt 10,28). Chociaż za życia człowieka ciało i dusza stanowią
bardzo ścisłą jedność, to jednak — jak wierzy Kościół — w chwili śmierci
dusza nie ulega unicestwieniu, chociaż rozpada się ciało. Nasze ludzkie
„ja”, świadome i wolne, istnieje nadal na zawsze. Dusza żyje bez ciała,
jak stwierdza to św. Jan: "A gdy otworzył pieczęć piątą, ujrzałem
pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego i dla świadectwa, jakie
mieli." (Ap 6,9)
Dlaczego
dusza ludzka jest nieśmiertelna?
—
Przyczyna nieśmiertelności duszy
Dusza nigdy nie przestanie
istnieć, ponieważ została stworzona przez Boga z innej substancji niż
materia. Cechą charakterystyczną dla bytów materialnych jest to, że — z
powodu złożenia z różnych elementów — zawsze mogą się rozpaść na
czynniki, które je tworzą, i w ten sposób ulec zniszczeniu. Ciało ludzkie
jest śmiertelne, gdyż po odłączeniu się od duszy ulega rozkładowi.
Dusza ludzka nie jest złożona
z żadnych elementów, które mogłyby stać się powodem jej rozkładu, czyli
śmierci. Nie można sobie nawet wyobrazić czegoś takiego, by myśli, decyzje
ludzkie, odczucia odłączyły się od duchowego "ja", powodując jego
rozpad równoznaczny ze zniszczeniem duszy.
Tylko Bóg swoją
wszechmocą mógłby unicestwić duszę ludzką, On jednak nigdy tego nie
uczyni. Ponieważ postanowienia Boże opierają się na nieskończonej mądrości
Boga, dlatego nie wycofuje się On nigdy ze swoich postanowień. Z tego też
powodu każda stworzona dusza nie przestanie nigdy istnieć.
Jakie
uzdolnienia pozostają w duszy po śmierci człowieka?
—
Naturalne uzdolnienia duszy pozostają w niej po śmierci
Istniejąca po śmierci dusza nie traci swoich naturalnych
uzdolnień. Potrafi więc poznawać, ma nadal wolną wolę, doznaje różnych
odczuć, nie zanika w niej świadomość, czyli bardzo dobrze wie, co się z nią
dzieje. Życie duszy po śmierci nie zamienia się w istnienie w jakimś otępieniu
czy w stanie przypominającym sen.
Jaki
los czeka duszę po śmierci człowieka, przed zmartwychwstaniem ciał?
—
Dusza przed zmartwychwstaniem ciała może być zbawiona, potępiona lub się
oczyścić
Zaraz po śmierci może też
dusza zaznać szczęścia oglądania Boga twarzą w twarz, jeśli w chwili śmierci
była w niej łaska uświęcająca i czysta miłość, lub — kary potępienia,
jeśli odeszła z tego światach w grzechach ciężkich. Może też przejść proces oczyszczenia zwany czyśćcem,
kiedy w chwili śmierci była obciążona grzechami lekkimi.
Problem istnienia duszy w zwierzętach i roślinach
Czy
zwierzęta i rośliny posiadają duszę?
Duszą w sensie ogólnym
nazywa się pierwiastek życiowy, dlatego też w takim sensie można mówić nie tylko o duszy
ludzkiej, ale również o duszy zwierzęcej, a nawet - roślinnej. Zwierzęta
posiadają duszę zmysłową, rośliny zaś - wegetatywną. Dusza ludzka jednak zdecydowanie różni się od duszy roślinnej i zwierzęcej, ponieważ jest
duchowa i nieśmiertelna. Dzięki niej człowiek potrafi poznawać rozumowo i
kochać w sposób zupełnie wolny. Dusza zwierząt i roślin przestaje istnieć
z chwilą ich śmierci.
Godność
ludzkiego ciała
Na
czym polega wartość ciała ludzkiego? 1 Kor
15,35-49
Człowiek jest istotą
cielesno-duchową. Ciało jego posiada ogromną wartość, co przypomina Sobór
Watykański II słowami: „Nie wolno więc człowiekowi gardzić życiem ciała,
lecz przeciwnie, powinien on uważać ciało swoje, jako przez Boga stworzone i
mające być wskrzeszone w dniu ostatecznym, za dobre i godne szacunku” (KDK
14).
Dzięki zdolności mówienia,
związanej z ludzkim ciałem, można się kontaktować z drugim człowiekiem.
Przez ciało człowiek ujawnia swojego ducha i przekazuje coś z siebie
innym. I tak np. przez cielesne gesty, jak uścisk dłoni, pocałunek,
przychylne słowo, ujawnia się innym życzliwe nastawienie ducha; pędzel w ręku artysty
ujawnia jego duchową wizję obrazu itp. Ciało ludzkie też, z woli Stwórcy, włączone
jest w dzieło przekazywania życia.
Człowiek posiada ciało,
ponieważ Bóg tak chciał. On też pragnie, aby po zmartwychwstaniu ten element
wraz z duszą tworzył na zawsze człowieka. Stwórca przez zmartwychwstanie
uczyni wiecznym ludzkie ciało.
Dziecko
w łonie matki nie jest częścią jej organizmu
Dlaczego nie można
twierdzić, że dziecko jest częścią organizmu matki i dlatego też może ona
decydować przed jego narodzeniem o jego życiu lub śmierci?
—
Dziecko bardziej dziełem Boga niż rodziców
Dziecko nie pochodzi w całym
swoim bycie od ojca i matki. Tylko jego ciało pochodzi od nich. Poprzez ciało
rodzice mają też pewien wpływ na psychikę ich dziecka, np. na jego wrażliwość,
sposób przeżywania różnych sytuacji, przyszłe zainteresowania itp. Jednak
dusza dziecka — która nie jest ani ciałem, ani psychiką — nie pochodzi od
rodziców. Stwarza ją zawsze Bóg, dlatego On jest jej prawdziwym Ojcem.
—
Odrębne "ja" dziecka
Chociaż w okresie płodowym
ciało dziecka jest ściśle zespolone z organizmem matki, to jednak posiada ono
stworzoną przez Boga duszę, dzięki której rozwija się jako odrębna,
niepowtarzalna osoba. Jest ono wyposażone w duchowe i nieśmiertelne
"ja", które będzie się mogło ujawnić wyraźnie, kiedy jego ciało
w pełni się uformuje w łonie matki i — już po narodzeniu — osiągnie
dojrzałość.
Żaden inny organ matki
nie posiada takiego duchowego "ja", jakie ma jej dziecko, dlatego
stanowi część jej ciała, np. ręka czy noga. W dziecku, rozwijającym
się w organizmie matki, istniej nieśmiertelna i duchowa dusza, która potrafi
istnieć nawet bez tego ciała, które otrzymało od rodziców.
—
Odrębne życie wewnętrzne i świadomość
Odrębność dziecka
ujawnia się w tym, że — w przeciwieństwie do innych narządów matki —
formuje się jako istota posiadająca swoje wewnętrzne życie, które tylko ono
będzie mogło sobie uświadamiać. Matka obejmuje swoją świadomością tylko
te procesy, które dokonują się w jej psychice. Nie ma ona jednak bezpośredniego
wglądu, czyli nie obejmuje swoją świadomością wewnętrznego życia dziecka
ani przed jego narodzeniem, ani po urodzeniu go.
—
Oryginalność i niepowtarzalność dziecka
Również oryginalność i
niepowtarzalność każdego człowieka świadczy o tym, że nie pochodzi on w całości
od rodziców. Otrzymując
od nich ciało, człowiek dziedziczy po nich różne uzdolnienia psychofizyczne.
Dziedziczenie uzdolnień nie oznacza jednak, że będzie się nimi posługiwał
tak samo jak oni, np. posiadając taki sam talent muzyczny jak ojciec-kompozytor,
będzie jednak komponować inne utwory niż on, które będą nosić piętno
jego niepowtarzalnej osobowości. Pomimo dziedziczenia licznych cech każdy człowiek
jest pewną indywidualnością, osobowością, co zawdzięcza posiadaniu
indywidualnej, duchowej i nieśmiertelnej duszy, która nie pochodzi ani od
ojca, ani od matki, lecz bezpośrednio — od Boga.
—
Nie wolno zabijać dzieci, bo należą one do Boga
Tak więc wiara poucza
nas, że Bóg jest bardziej twórcą człowieka niż jego rodzice. Fakt
posiadania odrębnej świadomości i zdolności twórcze dziecka potwierdzają
wiarę Kościoła, że nigdy nie było ono w całości częścią matki. Z tego
też powodu kobieta nie ma prawa decydować o zabiciu dziecka formującego się
w jej łonie, chociaż ma prawo poddać się operacji, aby w celach zdrowotnych
został usunięty któryś z narządów stanowiących faktycznie część jej
ciała.
